Residentie Huize Salland

Door Kunstinbeweging (een initiatief van Brut en Kunstcircuit Deventer) ben ik vorig jaar gevraagd mee te doen met een kunst residentie. Deze residentie zou plaatsvinden in een van de woon-zorg centra in Deventer. Ik heb ja gezegd, niet wetende hoe belachelijk druk ik op het moment van de residentie zou zijn :-). Afgelopen week was het zo ver, met mijn tent en mijn slaapzak stond ik dinsdag 11 april op de stoep bij Huize Salland.

Totaal zonder vooropgesteld plan stort ik mij deze week in de wereld van onze oudere medemens. De bewoners van Huize Salland zijn mensen die dusdanig veel zorg nodig hebben dat zij niet meer op zichzelf kunnen wonen. Ik zet mijn tent op en krijg een rondleiding van mijn contactpersoon Yvonne Jansen, zij is locatiecoördinator welzijn en vrijwilligers en helpt mij deze ochtend op weg. Beide vinden we het spannend, wat zal er gebeuren de komende dagen en hoe zal het contact verlopen.

Het Grand Cafe is een belangrijke plek, hier komt iedereen voor een kopje koffie of thee, doet men samen een spelletje, leest of puzzelt. Een plek om elkaar te ontmoeten. In het Grand Cafe kunnen de bewoners ook hun maaltijden nuttigen, ze kunnen ook kiezen om dit op hun eigen kamer te doen. Ik besluit direct dat het voor mij heel handig is om wel alle maaltijden in het cafe te nuttigen, dan krijg ik vast makkelijker contact. Met de medewerkers in het cafe (super lieve mensen, echt fantastisch!) spreek ik af dat ik iedere maaltijd aan een andere tafel zit. De bewoners zitten steevast op dezelfde plek,  op deze manier krijg ik in ieder geval veel mensen even te spreken.

Ik val dinsdag met mijn neus in de boter want smiddags staat er een klassiek concert op het programma. In een mooie zaal in het gebouw verzamelen zich een aantal liefhebbers en onder het genot van een kopje koffie luistert iedereen met veel plezier naar Duo Ambiguity.
Om stipt 17:30 uur is het tijd voor de avond boterham en verzamelen wij ons weer aan de verschillende tafels. De dagen die volgen zijn super intensief, ik doe mee met alle programma onderdelen die er zijn, en dat zijn er meerdere per dag :-).  Zo ga ik bijvoorbeeld koersballen, (had ik werkelijk nog nooit van gehoord), laat ik mij enorm ontroeren door Diva Dichtbij Linda Veenhuizen, wat een geweldige kwaliteit bezit Linda. Ze weet in zeer korte tijd werkelijk contact te maken met de mensen die in een intieme kring om haar heen zitten. Op een van de ochtenden maakt een potje gym op de stoel de spieren weer even los na stram van mijn slaapmatje gekomen te zijn :-). Verder ga ik nog bloemschikken, doe ik mee met de Crea-Doe middag, speel ik uiteraard een spelletje Rummikub en 4 op een rij, en met een aantal mannen kijk ik op een avond nog een potje voetbal. Vrijdagochtend is de ochtend van de geheugentraining, waarbij de rol van de vrijwilligers in het huis weer heel zichtbaar is. Deze dame heeft de tijd om een vol uur lang, zonder afgeleid te worden, te praten met mensen, herinneringen op te halen en samen te graven in elkaars geheugen. Tussen alle activiteiten en maaltijden door praat ik heel veel met bewoners, ze geven mij een inkijkje in hun leven op dit moment, maar ook geven zij mij stuk voor stuk een inkijkje in het leven ‘hoe het ooit was’ en bij alle bewoners proef ik in meer of mindere mate heimwee. Ik vraag er naar en eigenlijk vinden ze het allemaal wel zwaar, het ouder worden en het afscheid nemen van de dingen die je niet meer kan en de dingen die je niet meer hebt zoals, voor velen, een eigen huis. Ik verbaas mij over de mogelijkheid van deze mensen om dit verdriet te erkennen en te voelen, maar ook het inzicht dat dit is wat het is, en dat ze er daarom het beste van moeten maken. Als ik vrijdag (na mijn eerste podcast ooit en mijn eerste advocaatje met slagroom) een rondje loop door het cafe, iedereen gedag zeg en bedank om vervolgens op mijn fiets weer naar mijn eigen huis te rijden realiseer ik mij dat des te meer.

Aan het begin van deze residentie wist ik niet wat er van zou komen. Wat zou ik tegenkomen en zou ik uit mijn verblijf inspiratie kunnen ophalen? Ik heb, uiteraard met toestemming, veel foto’s gemaakt van de handen van de bewoners. Deze handen, met hun verleden, zijn in mijn ogen landschappen. Enkele bewoners verbaasden zich over hun persoonlijk landschap in de close-up foto’s, anderen vonden het maar een beetje raar. Deze foto’s en de verhalen in mijn hoofd zijn het materiaal waar ik nu mee aan de slag ga. Het zal nog wel even duren, want zo’n proces heeft tijd nodig, maar ik weet zeker dat er iets uit gaat komen. Een tastbaar resultaat als reflectie op deze dierbare week.